|
|||
NEVESER KÖKDEŞ | |||
-"Neveser Kökdeş; Radyoda hiç mutlu olmadı. Onunla hep uğraştılar.
Bir taraftan Neveser'in müzikleri Avrupa'da BBC Radyosunda Londra-
Paris operalarında çalınıyor ve kendisine Avrupa'dan övgüler
yağdırılıyor iken diğer taraftan , İstanbul Radyosu müdürü Tanburi
Mesut Cemil Tel, bir çok müzik adamı gibi Neveser'in müziğine
takmış, Neveser'in gönderdiği besteler tahrif edilmiş, uzun zaman
yayına almamış, sanat hayatını zehir etmiş ,bu tarz müziklere
"Neveser Müziği" olarak adlandırmış,"Neveser'in müzikleri radyoda
neşriyat alamaz, benim olduğum yerde Neveser olamaz" demiştir.
Alıntı: Musiki dergisi-19 Nisan 2017
-Tanburi Mesut Cemil Bey; müzisyen, besteci ve tambur ustası ,Tanburi
Cemil Bey'in oğludur. Bir ara "Tel" soyadını kullanmışsa da , kısa bir süre
sonra bundan vazgeçmiştir. Mesut Cemil Bey; Neveser Kökdeş'in
bestelerini dönemin geleneğinden uzak ve eksik bulduğunu, söylemiş
ve bu sebepten dolayı Neveser Kökdeş'in tambur besteleri, varsa da
günümüze ulaşmamasında etken olduğu düşünülmektedir.
-Neveser Kökdeş 1904 yılında bazı kaynaklara göre Üsküdar'da bazılarına
göre de babasının sürgünde olduğu bu gün Yunanistan sınırları içinde olan
Drama'da dünyaya gelmiştir. Kökdeş'in babası Abdülaziz'in Başmabeyinci
Hurşit Bey olduğu söylenmektedir. Bir baba ve 3 ayrı anneden olmak üzere
sekiz kardeş olan Neveser Kökdeş Notre Dame De Sion'da okurken piyano
çalmasını öğrenmiş ve Neveser ,ilk bestesini de burada 12 yaşında iken
yapmıştır. (Bu bir polkadır) okulun piyano yarışmasında birincilik kazanan
Neveser tambur ve gitar çalmasını da öğrenmiştir. Sonraki yıllarda tango,
vals, operet ve şarkı olarak 500'den fazla beste yapan Neveser Kökdeş
eserlerinin yakılmasını vasiyet etmiş, ölümünden sonra pek çok bestesi
bu vasiyeti gereği yakılmıştır. Bu gün 120 kadar bestesinin notaları çeşitli
arşivlerde bulunmaktadır. Neveser Kökdeş 1916 yılında Edirne Kumandanı
Rıfat Paşanın oğlu Topçu Mülazım Subayı olan Mehmet Ali Üsküdarlı ile
evlenmiştir. Kökdeş'in evliliğinin ikinci yılında eşinin birinci dünya savaşı
devam ederken Çanakkale cephesinde şehit olması ile dul kalmıştır. Varlıklı
bir aileden gelen Neveser Kökdeş eşinin ölümü ile maddi sıkıntılar çekmiş
ve sinir hastası olmuştur. Kökdeş ölümüne kadar tedavi görmüş ve 35
yaşlarında iken (Hemiatrofi) denen bir hastalığa yakalanmış, bu hastalık
neticesinde yüzünün sağ tarafındaki hücreler ölmüştür.
-"Türk Musikisinde inkılap yapmak için : Neveser Kökdeş, zamanın en
popüler dergisi olan Radyo Aleminde 1953 yılında yayınlanan bir
röportajında şunları söylemektedir. Fes-Mes devri geçti, niçin musikimizde
inkılabı hazmetmiyoruz. Dedeler ve Rahmi beylerin bile zaman zaman Türk
musikisinde inkılap yapmak üzere harekete geçtikleri görülmüş, fakat fes'in
altındaki zihniyet karşısında daha fazla cesaret edememişlerdir. Yani herkes
bilir ki Dedenin valsleri vardır. Benim amanlarım basit eski tarz amanlar
değildir. Fakat geçenlerde radyoda dinledim bir hanım sanatkarımız bir
köçekçemdeki aman'ı gazel aman'ına çevirdi. Bir aman çekti ki, ben de
aman dedim. Eserlerimi güzel okuyan sanatkar sabite hanımdır. Mualla
Mukadder de fena değil, fakat Sabite Tur'un sesi alafranga nağmelere
daha çok gidiyor. Bu işten kırk para kazanmıyorum. Üstelik eserlerimi
orkestrasyon yaptırmak için cebimden para verdiğim bile oluyor. Bestekarlık
bana sıhhatimi, saadetimi her şeyimi kaybettirdi. Bütün bu zahmetin ve
ızdırapların mükafatı nedir biliyor musunuz ? Bestelerimi tahrif etmek suretiyle
harcamak. Halimi görüyorsunuz. Halbuki Türk müziğini hudutlarımızın dışına
çıkarmış bir sanatkarım. Eserlerim halen Londra ve Paris operalarında çalınıyor."
diyerek Tanburi Mesut Cemil Beye olan öfkesini bu röportajında belirtmiştir.
Türk Musikisinin değerli sanatçısı Neveser Kökdeş, acı çeken ama hiç bir şeyden
taviz vermeyen bir İstanbul hanımefedisi olarak 7 Temmuz 1962 tarihinde
kalp krizi geçirerek vefat etmiştir.
|
|||
Etiketler: NEVESER, KÖKDEŞ, , |
|