|
|||
BİLİMİN YAKILIŞI İSKENDERİYE KÜTÜPHANESİ | |||
-İskenderiye Kütüphanesi, insan eliyle yok edilmiş ilk kütüphane değildir.
10. yüzyılda Moğalların yok ettiği Bağdat kütüphanesi , 1933'de Berlin de
on binlerce kitabın yığınlar halinde yakılması ve daha birçok örnek ile
insanoğlunun kendi iradesiyle bilime nasıl zarar verdiği gözler önündedir.
Ancak yakıp yıkanlar bir yana eski devirlerden beri var gücüyle üretmeye
çalışanlarda olmuştur. Ancak bilinmelidir ki İskenderiye kütüphanesi,
Bağdat kütüphanesi ve diğer bir çok kitap varlığı ile korunabilseydi şu an
bilim çok farklı bir yerde olurdu.
İskenderiye , M.Ö: 322 yılında büyük İskender tarafından kuruldu. Büyük
İskender,in ölümünden sonra imparatorluk dağıldı ve kumandanlarından
Lagus,un oğlu Ptolemaios,in eline geçti. O da Mısırda krallığını ilan etti.
Ptolemaios savaşmaktan çok bilime ,sanata önem verirdi. İskenderiye,yi
şehrin merkezi yaparak sanata ve bilime yakışır bir hale getirdi. Burada
inşa ettirdiği en önemli eser ise İskenderiye Kraliyet Kütüphanesiydi:
Bünyesinde bulunan arşivi ,müzesi,botanik bahçesi,rasathanesi, insan
vücudunun incelenmesi için kurulmuş olan anatomi odası ile günümüz
üniversitelerine benzeyen bir yapısı vardı. M.Ö 32'de Mısır Kraliçesi
Cleopatra ile evlenen Romalı Komutan Marcus Antonius,un düğün hediyesi
olarak Büyük Bergama kütüphanesinden 200.000 adet parşömen hediye
ettiği söylenir. Net rakam belli olmasa bile kütüphanenin ihtiyaçlarını
karşılamak için Mısır dışına Papirüs satışı yasaklandığı için devrin en büyük
kütüphanesi olan Bergama kütüphanesi kağıt ihtiyacını karşılamak için
parşömen kağıdını üretmeye başladı.
-Polemaios ,kütüphaneye önem veriyordu. Arşivleri büyütebilmek için var
gücüyle çalışıyordu. Ülke sınırlarını genişletmekten çok hayali, İskenderiye'nin
bilim sayesinde tüm dünyada duyulmasıydı. Matematik bilgini Öklides, Tıp
bilimci Herofilos, Mekanik bilimci Arkhimedes , Gök bilimci Eratosthenes,
Batlamyus gibi isimlere ev sahipliği yapıyordu. Kütüphanede papirüs kağıtlarına
yazılan kitap rulolarının sayısı 900.000 idi . Mısır'a giren kitaplar sahibinden
alınarak buraya getirilir ve bir kopyası oluşturulurdu. Orijinal'i kütüphaneye
koyulur, kopyası ise kitabın sahibine iade edilirdi. Bunun yanı sıra özellikle
görevlendirilmiş olanlar yurt dışına gönderiliyor ve yeni kitaplar bulmaları
için araştırma seferlerine çıkartılırdı.
-Yunan, Akdeniz ,Orta doğu ,İran gibi medeniyetlere ait el yazması eserlerin
Yunanca çeviri ve kopyaları burada hazırlanırdı bu sayede kütüphane yayın evi
görevi de görüyordu. Ancak İskenderiye,de kütüphaneye , dolaysıyla bilime
verilen değer gittikçe azalıyordu. Büyük bilim insanları daha büyük kütüphanelerde
çalışmak için İskenderiye,yi terk ediyordu. İskenderiye Kraliyet kütüphanesi
birden fazla kez yayınlarla mücadele etti işte tarihçilerin yayınlarla ilgili savlarında
bazıları: Roma İmparatorluğu Julius Sezar,ın M.Ö: 48 yılında yapılan İskenderiye
kuşatmasında kendi gemilerini yaktığı zaman ortaya çıkan büyük şehir yangınında
kütüphanenin bir kısmının veya tamamının yandığı söylenir. Bu yangının ardından
kurtarılabilen eserler şehrin başka bir yerinde bulunan bir tapınağa taşınır.
M.S:270 yılına gelindiğinde bir isyanı bastırmaya çalışan Roma ordusunun
çatışmaları sırasında kütüphanenin tekrardan yandığı söylenir. Her ne kadar
bir çok eser kurtarılmaya çalışılsa da büyük miktarda eser kaybolmuştur.
Bir diğer düşünceye göre M.S: 391 yılında Bizans'ın Mısır Valisi Theophilos,
İskenderiye,de Osiris Tapınağının yeri olan bir arsayı ,kilise inşa edilmesi için
Hristiyanlara verir. Kazılar sırasında Mısır'ın eski dinine ait yazıların bulunduğu
bir taş bulur. Hristiyanlar bunu alay konusu yapar ve bu durum paganları
oldukça sinirlendirir. Şehirde büyük bir dini ayaklanma çıkar. İsyan sırasında
kütüphane ve kitapların saklandığı tapınak yerle bir edilir. Bazı kaynaklara
göre kitapların yakıt olarak 6 ay hamamlarda yakıldığı veya kütüphanenin
6 ay boyunca yakıldığı gibi efsaneler vardır. Bir diğer görüşe göre ise şehrin
Müslümanlar tarafından alınmasından kısa bir süre sonra Hz Ömer'in emriyle
kütüphanenin yakıldığı söylenir. Ancak bu bilginin doğruluğu hiç bir zaman
tarihçiler tarafından teyit edilmemiştir. Alıntı
|
|||
Etiketler: BİLİMİN, YAKILIŞI, İSKENDERİYE, KÜTÜPHANESİ, , |
|
Bu modül kullanıcı tarafından yönetilir, ister kod girilir ister iframe ile içerik çekilir. Toplamda kullanıcı 5 modül ekleme hakkına sahiptir, bu modül dahil tüm sağdaki modüller manuel olarak sıralanabilir.