|
|||
MUALLA EYÜBOĞLU ANHEGGER | |||
"Köy Enstitüleri yüzünden adımızı komüniste çıkardılar. Mevlevi
şeyhleriyle dostluğumuzdan dolayı gericiye. Her boyaya boyandık
anlayacağın. Hepsine gülüp geçtik. Sabahattin ağabeyimin dediği
gibi, bizden memleketi sevmek...Gerisi boş..(Mualla Eyüboğlu)
-Yüksek Mimar, Yazar, Öğretmen, Koleksiyoncu Mualla Eyüboğlu ;
13 Mart 1919 tarihinde Erzurum'un- Aziziye ilçesinde dünyaya
gelmiştir.İlk öğrenimini Erzurum- Trabzon ve İstanbul'da devam
ederek tamamlamıştır. 1942 yılında Güzel Sanatlar Akademisi
Mimari bölümünden mezun olmuştur. Daha 23 yaşında iken yüksek
mimarlık diploması almıştır. Türkiye'nin ilk kadın mimarlarındandır.
Tam adı; Mualla Eyüboğlu Ahegger'dir. Alman Türkolog Doktor
Robert Anhegger'in eşidir. Ressam ve Şair Bedri Rahmi Eyüboğlu
ile Yazar Sabahattin Eyüboğlu'nun kız kardeşidir.
-Köklü bir aileye sahip olan Mualla Eyüboğlu Osmanlı'nın son dönem
kaymakamlarından Rahmi Bey Atatürk'ün teklifi ile ikinci meclise girer
ve Fethi Okyar ile serbest Cumhuriyet Fırkasının kurucuları arasında
yer alır. Bir süre sonra Atatürk'ün emriyle kapatılan Fırkanın bir çok
mensubu gibi Rahmi Beyde Atatürk düşmanlığı ile suçlanır. Fakat
İsmet İnönü araya girer ve mesele halledilir. Eyüboğlu ailesi kimi zaman
Atatürkçü kimi zaman Atatürk düşmanı olarak anılmıştır. Mualla Hanım
bu iddialara itiraz ediyor: "Ailede ne Atatürk düşmanı nede Komünist
vardı. Anne tarafım dindardı. Nakşibendilik vardı ailede " diyerek son
noktayı koymuştur.
-1940 yılında 3803 sayılı yasa ile İlkokul öğretmeni yetiştirmek üzere
açılmış olan Köy Enstitüleri projesinde ağabeyi Sabahattin Eyüboğlu
ve İsmail Hakkı Tonguç başta olmak üzere öncü isimlerle birlikte
mimar,inşaat sorumlusu , öğretmen olarak çalışmıştır. 1947 yılında
Ortaklar Köy Enstitüsünde çalışırken zehirli sıtmaya yakalanıp İstanbul'a
dönünceye kadar 5 yıl hem Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsünde
çalışıp hemde Anadolu'nun dört bir bucağında ki 21 köy enstitüsünün
kuruluşuna katılmıştır ve mücadele vermiştir.
-Mualla Eyüboğlu'nun kuruluşunda çalışmış olduğu Ortaklar Köy
Enstitüsü 16 Ağustos 1944 tarihinde Aydın ilinin Ortaklar Bucağına
2.200 kilometre uzaklıkta Adabelen tepesi denilen yerde 1840 dekar
arazi üzerine kurulmuştur. 1945-1946 Eğitim-Öğretim yılında Kızılçullu
Köy Enstitüsünde gelen ayrıca Aydın ve çevresinden olan öğrencilerle
eğitim ve öğretim hayatına başlamıştır. Bu okulda 1945 yılına kadar 5
yıllık Köy Enstitüsü programı uygulanmış, daha sonra 6234 sayılı kanunla
yapılan değişiklik sonucu 6 yıllık ilköğretmen okuluna dönüştürülmüştür.
-Mualla Eyüboğlu, 1947 yılından itibaren mesleki hayatı boyunca arkeolojik
kazılarda, koruma kurullarında, tarihi anıtların onarımlarını yürütmüştür.
Eyüboğlu; Başta Rumeli Hisarı ve Topkapı Sarayı Harem Dairesi olmak üzere
çok sayıda tarihi eserin restorasyonunu yapmıştır. Bu çalışmalarından sonra
Mualla Eyüboğlu'na 2008 yılında Mimarlığa Katkı Dalı Seçici Kurul Özel
ödülü verilmiştir. 1948- 1952 yılları arasında Güzel Sanatlar Akademisi
Mimarlık Bölümünde Yüksek Şehircilik ve Tasarı Geometri kürsülerinde
asistanlık yapmış ve aynı yıllarda Efes Antik Kenti ve Yazlı Kaya'da Alman
ve Fransız arkeologlarla çalışmıştır. Yine 1952 yılında Güzel Sanatlar
Akademisine bağlı Gayrimenkul Eski Eserler ve anıtlar Yüksek Kuruluna
raportör olarak atanmış ve Anadolu'nun çeşitli yerlerindeki şantiyelerde
raportörlük yapmıştır.
-Mualla Eyüboğlu ; İstanbul'da bir çok tarihi eserin restorasyonunu
yapmıştır. Her kes gibi oda emekliliği geldiğinde 1983 yılında, Anıtlar
Kurumu Rölöve Bölümünden emekli olmuştur. Eyüboğlu kalp yetmezliği
nedeniyle 90 yaşında İstanbul'da hayatını kaybetmiştir, yapılan törenin
ardından Topkapı merkezefendi mezarlığına defnedilmiştir.
|
|||
Etiketler: MUALLA, EYÜBOĞLU, ANHEGGER, , |
|