The document has moved here.
|
|||
ALEXANDER DUBÇEK | |||
-1921 yılının kasım ayında doğan, yine 1992 yılının kasım ayında ölen
Slovok asıllı Alexander Dubçek Çekoslovak devlet adamıdır. 21 Kasım
1921 tarihinde Uhroveç'de dünyaya gelmiştir. Dubçek , çocukluk yıllarını
1925 yılında ailesiyle birlikte gittiği Sovyetler Birliğinde göçmen olarak
yaşamıştır. Burada babası tarafından kurulan bir sanayi kooperatifin de
monitörlük yapmıştır. 1938 yılında ailesiyle birlikte tekrar Çekoslovakya'ya
dönen Dubçek 1939 yılında Çekoslovak Komünist partisine üye olmuştur.
II. Dünya savaşında "Slovak Ulusal Ayaklanması" adlı bir örgüte girerek
Alman işgal kuvvetlerine karşı savaşmış ve iki kezde ağır yara yaralanmıştır.
Dubçek savaş yıllarının ardından parti içerisinde derece derece yükselmiştir.
Dubçek, 1955 yılında tekrar Sovyetler Birliğine giderek yüksek siyasi etütler
okulunu bitirmiş ve 1958 yılında yurduna dönmüştür. Aynı yıl içinde Komünist
partisi Banska Bystrica kolu birinci sekreteri olmuştur. 1960 yılında prezidyum
üyeliğine , 1963 yılında Slovakya kolu birinci sekreterliğine seçilmiştir. Ardından
5 Ocak 1968 tarihinde ise Antonin Novotni'nin yerine Çekoslovak Komünist
Partisi birinci sekreteri olmuştur.
-Prezidyum nedir? Prezidyumun kökeni latince olup ilk başta bir element
ismini çağrıştırmakta olsa da Prezidyum, bütün yetkilerini eski S.SC.B
anayasasına özgü bir tarzda kullanan örgüttür. Prezidyumun kısa anlamı ;
yetki, anayasa, tarz, örgüt, başkanlık, divan, konsey olarak tanımlanmaktadır.
-"5 Ocak 1968 tarihinde muhalefetin baskısıyla, yıllardır ülkeyi Stalin taraftarı
bir anlayışla yöneten Antonin Novotni, birinci sekreterlikten ayrılarak, sadece
devlet başkanı sıfatıyla yetinmek zorunda kalır. Böylece Prag Baharına giden
yol açılmış oluyordu. Sekiz ay süren Prag Baharı , sonunda bitiyor ama bahar
kışa dönüyor. Baharın tekrar gelmesi içinde tam yirmi yıl beklenecektir. Prag
Baharı ile özdeşleşen isim Çekoslovakya Komünist Partisi birinci sekreteri
Alexander Dubçek, ülkede var olan sistemin planlı ekonominin tıkanıklarını
görüyor, reformlarla sistemi iyileştirmek, önünü açmak istiyordu. Dubçek'in
sosyalizmi ortadan kaldırmayı değil reformlarla halkın daha çok destekleyeceği
daha iyi çalışan bir sistem kurmayı amaçladığı biliniyordu. Dubçek, reform
çabalarına "güleryüzlü sosyalizm" ismini vererek amacını ortaya koymuştur. "
-"Dubçek'in yapmak istediği, insanların sevmediği sistemi daha işlevsel daha
çekici kılmak istiyordu. Bu çerçevede başlattığı reformlar dünyada ilgi ile
izleniyordu. Baskıcı yasaları hafifletmiş ,dış ülkelere seyahati kolaylaştırmış,
farklı görüşlerin ifade edilmesine olanak vermiştir. Dubçek, hedefinin sosyalizmi
ortadan kaldırmak olmadığı konusunda Sovyet yöneticilerini ikna ettiğini
sanmış olsa da. Leonid Brejnev ve Politbüro üyeleri Çekoslovakya'da ki
reformları kaygı ile izliyorlardı. Politbüro [SSCB] tarihinde komünist partinin,
politikalarını belirleyen en üst karar organıdır. Rusya'da 1917 Sovyet Devriminden
sonra devlet yönetimi üzerinde uyguladığı sıkı yönetim 1991 yılında SSCB' inin
dağılmasıyla sona ermiştir."
-"Sovyetler Birliği bunu diğer doğu Avrupa ülkelerine sıçramasından korkuyordu.
Bu durumda Dubçek başarılı olursa diğer ülkelerin halkları da reform talep
edeceklerdi. Sovyet liderliği böylesi bir denemeye izin vermeye hiç niyeti
yoktu. Ve askeri müdahale ile Dubçek yönetimine son verme kararı alınmıştır.
Varşova paktı tanklarının ve askerlerinin Prag'a girmesi ile "güleryüzlü sosyalizm"
denemesi de böylece bitmiş oluyordu. Bu durumda tekrar "güleryüzlü olmayan"
sisteme geri dönülmüş olundu. Ardından Alexander Dubçek parti liderliğinden
uzaklaştırıldı. Onun yerine 1987 yılına kadar ülkeyi yönetecek olan Gustav Husak
getirilmiştir. Dubçek ve yüz binlerce destekçisi Komünist partiden ihraç edildi.
Dubçek'in reformları iptal edildi. Yeniden reformlar öncesi duruma, baskıcı
uygulamalara, sansüre geri dönülmüştür. Bu gelişmelerden yaşadıkları hayal
kırıklığı nedeniyle çok sayıda Çekoslovakyalı batı ülkelerine göç etmiştir."
-"1968'de Sovyet Müdahalesi ile yeniden tesis edilen baskıcı sistem 1989 yılında
Kadife Devrimle yıkılmıştır. Alexander Dubçek kısa süreli de olsa yeniden siyaset
sahnesine dönmüştür. Slovakya Sosyal Demokrat Partisi lideri olmuştur. Ama
yeni Çekoslovakya'nın lideri Vaclac Havel'dir. Dubçek 1992 yılında bir araba
kazasında hayatını kaybedince "güleryüzlü sosyalizm" de tarihe gömülmüş
oluyordu. Birinci dünya savaşından sonra kurulan Çekoslovakya 1993 yılında
yerini iki devlete bırakarak tarihe karıştı." Alıntı: ajanscyprus.com.
|
|||
Etiketler: ALEXANDER, DUBÇEK, , |
|