|
|||
MÜBADİL | |||
-Osmanlı devletinin parçalanması, yeni devletlerin kurulması, kurulan devletlerin de Müslüman- Türklere zulüm ve işkenceler yapmaları neticesinde Rumeli'den Türkiye'ye büyük göçler olmuştur. 30 Ocak 1923 tarihinde Lozan'da imzalanan Yunan ve Türk halklarının mübadelesine ilişkin sözleşme be protokole göre Türkiye'de ki Rum-Ortodokslar ile Yunanistan'da ki Müslümanların büyük bölümünün karşılıklı olarak yer değiştirmesi. Buna göre Batı Trakya'da yaşayan müslüman ahali ile İstanbul'da yaşayan Rumlar dışında nüfus yer değiştirecekti. Değişim konusu olan ahali bir daha geri dönemeyecek, yanında götürebildiği kadar taşınır mal götürecek, taşınmaz malları ise oluşturulmuş karma komisyon gözetiminde altın değerine göre tasfiye edilecekti. Ardından karma komisyon Ekim 1923'de çalışmalarına başlamıştır. İlk yıl karşılıklı olarak belli bir sayıda yer değiştirme olduktan sonra sorunlar ortaya çıkmaya başlamış. En önemli sorun [Etabil] yerleşmiş deyiminin kimleri kapsadığı sorunu olmuştur. -Yunanistan, İstanbul'da oturan bütün Rumların "Etabil" sayılmasını istemiştir. Türkiye bunun Türk yasalarına göre belirlenmesi gerektiğini savunmuştur. Bu durumun Milletler Cemiyetine, Uluslararası Sürekli Adalet Divanı'na sevk edilen sorun ,Türkiye'nin görüşüne yakın bir şekilde karara bağlansa da Yunanistan buna uymamıştır. Batı Trakya'da ki Türklerin mallarına el koyup bunları Rum göçmenlere dağıtmıştır. Türkiye'de buna karşılık İstanbul'da ki Rumların mallarına el koymuştur. Ardından tırmanan anlaşmazlıklar, ilişkilerde tam anlamıyla bir gerginliğe dönüşmüştür. -"Mübadele Tanımı; karşılıklı iki veya daha fazla ülkenin yaptığı antlaşmaların esaslarına dayanılarak yapılan, ülke nüfuslarının azınlıkta kalan kısmının karşılıklı olarak yer değiştirdiği göç türüdür. Bu göçler siyasi veya zorunlu göç olarak da düşünülebilir." Kaynak:{bamuder.blogspot.com} -Etabil'in Tanımı ise; "Etabil sorunu ,Türk ve Yunan ahalinin mübadelesine ilişkin sözleşmenin nasıl uygulanacağına ilişkin , 1923 yılında Türk-Yunan hükumetleri arasında ortaya çıkan anlaşmazlığa verilen isimdir. Lozan Barış antlaşmasında ortaya çıkan bu soruna Fransızca {Etabli} kelimesinden dolayı bu isim verilmiştir. 1923 tarihli konuyla ilgili olarak, sözleşmenin ikinci maddesine göre, İstanbul'da oturan Rumlar ile Batı Trakya'da oturan Türklerin yerlerinde kalacakları kararlaştırılmıştı. Mübadeleyi uygulamakla yükümlü komisyonda söz konusu madde görüşülürken Türkiye ve Yunanistan temsilcileri bu durumu farklı yorumlamışlardır. Türk temsilcilerine göre Fransızca metinde ki "etabli" [yerleşmiş] deyimi Türk yasalarına göre İstanbul'da oturduğu kanıtlanabilen kayıtlı Rumları içeriyordu. Yunan tezine göre ise, bu deyim fiili olarak İstanbul'da oturmak anlamındaydı" Kaynak:[www.türkcebilgi.com] -"Mübadele 1923'den 1927 yılına kadar aralıksız sürmüştür. Hatta bu amaçla Türkiye'de İmar ve İskan Bakanlığı Vekaleti kurulmuştur. Mübadele neticesinde 400 bin müslüman-Türk, Türkiye'ye gelirken bir milyonu aşkın Rum'da Yunanistan'a gitmiştir. Mübadele sırasında Türkiye'den giden Rumların yüzde sekseni Anadolu'dan yüzde yirmisi ise Trakya'dan gitmiştir. 1927 yılına gelindiğinde İstanbul da yaşayan 110.000 Rum kalmıştı. 1930 yılında ise Türkiye "İkamet , Ticaret ve Seyrisefain Mukavelenamesi" adıyla Yunanistan'la imzalanan antlaşmayla Türk tebaası bile olmayan Rumlara Türkiye'de aynen Türk vatandaşları gibi haklar tanımıştır. |
|||
Etiketler: MÜBADİL, , |
|
Bu modül kullanıcı tarafından yönetilir, ister kod girilir ister iframe ile içerik çekilir. Toplamda kullanıcı 5 modül ekleme hakkına sahiptir, bu modül dahil tüm sağdaki modüller manuel olarak sıralanabilir.