The document has moved here.
|
|||
BEHİCE BORAN | |||
"Kadın hareketi sınıf mücadelesiyle bütünleştirilmelidir."diyen Behice
Boran 1980 Yılında kapatılan Türkiye İşçi Partisinin son genel başkanıdır.
Behice Sadık Boran 1 Mayıs 1910 yılında anlamlı bir günde Bursa'da
dünyaya gelmiş üç kardeşten en küçüğüdür. Boran 1890'lı yıllarda
Bursa'ya göç eden Kazan-Tatarı olan bir anne ve babanın kızıdır.
Behice Boran ilkokulu Bursa'da okumuştur. Kurtuluş Savaşı döneminde
Yunanlılar Bursayı işgal edince ailesiyle birlikte İstanbul'a göç etmek
zorunda kalmışlardır. Boran Orta öğrenimini Arnavutköy Amerikan Kız
Kolejinde okumuştur, daha sonra babası tarafından Fransız okuluna
yazdırılmış fakat bu okul kapatılınca , Arnavutköy'deki Amerikan Kız
Kolejinde okumaya başlamıştır. Amerikan Kız Kolejinin yani şimdi
adıyla Robert Kolejinin 1927'de orta, 1931'de lise kısmını birincilikle
bitiren ilk Türk kız öğrenci olmuştur. Ardında da Manisa Orta Okuluna
İngilizce Öğretmeni olarak atanmıştır. Bir süre sonra Boran'a Amerikan
Michigan Üniversitesi burs verme teklifinde bulunmuştur. Kendisini bu
üniversiteye öneren kişi ise Amerikan Kız kolejindeki tarih öğretmenidir.
-Boran Michigan Üniversitesinde Sosyoloji Doktorasını tamamladıktan
sonra 1939 yılında Türkiye'ye dönmüştür. Aynı yıl Ankara Üniversitesi
Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Sosyoloji Bölümüne Doçent olarak atanmıştır.
Ne yazık ki 1948 yılında siyasi görüşleri nedeniyle Boran Üniversiteden
uzaklaştırılmıştır. Behice Boran'ın 1950 yılında kurucusu ve başkanı olduğu
Barışseverler Cemiyeti , Menderes Hükumetinin Kore'ye asker göndermesini
kınayan bir bildiri yayımlayınca 15 ay hapis cezası almıştır. 1962 yılına
gelindiğinde Türkiye İşçi Partisine üye olan Behice Boran 1965 seçimlerinde
Urfa'dan Milletvekili seçilmiştir. Bir kaç dönemde Avrupa Parlamentosunda
Türkiyeyi temsil etmiştir.
-Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar'a karşı tavır almış
ve 1971 yılındaki parti kurultayında genel başkan seçilmiştir. Bu nasıl
gerçekleşmiştir. " 1968 yılında eski (SSCB )'nin Çekoslovakyayı işgalinden
sonra Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı olan Mehmet Ali Aybar ile görüş
ayrılığına düşmüşlerdir. Türkiye İşçi Partisi içinde Sadun Eren ve Çetin
Altan ile birlikte Genel Başkan Mehmet Ali Aybar'a karşı tavır almışlardır.
Bu muhalefet gurubu , üç önderinin soyadlarından yola çıkılarak (ABA)'cılar
olarak da anılmaktadırlar. Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Mehmet Ali
Aybar 1969 yılında genel başkanlıktan,Şubat 1971'de de parti üyeliğinden
istifa etmiştir." Böylece , Mehmet Ali Aybar'dan boşalan genel başkanlığa
Behice Boran Türkiye İşçi Partisinin 4'üncü büyük kongresinde genel
başkanlığa seçilmiştir.
-12 Mart 1971'de Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç tarafından ,
Cumhurbaşkanı ve Meclis Başkanına bir muhtıra vererek hükumetin
istifasını istemiştir. Süleyman Demirel'in Başbakan olduğu ve bu muhtıra
sonrası istifa etmiştir. Muhtıranın sebebi olarak da ,ekonominin bozulması,
paranın değerinin düşmesi, üniversitelerde başlayan öğrenci gösterileri
gibi mazeretler öne sürülmüştür. Behice Boran'da 12 Mart 1971 muhtırası
ile birlikte tutuklanır ve partisi kapatılır. Boranın görmüş olduğu davalardan
sonra 15 yıl hapis cezası almıştır. Ancak 1974 yılında ilan edilen genel aftan
yararlanarak serbest kalmıştır. 1975 yılında yapmış olduğu çalışmalarla
tekrar kurulan Türkiye İşçi Partisinin Genel Başkanlığına seçilmiştir. Beş yıl
sonra gerçekleşen 12 Eylül 1980 Askeri darbesinin ardından kısa süre ev
hapsinde tutulan Boran, daha sonra yurt dışına gitmiştir. 1981 yılında
vatandaşlıktan çıkarılan Boran, Avrupa da 7 yıl sürgün olarak yaşamış ,
mülteci maaşıyla geçinmeye çalışmıştır. 10 Ekim 1987 yılında Brüksel'de
ölen Boran vasiyeti gereği cenazesi Türkiye'ya getirilmiş ve Zincirlikuyu
mezarlığında toprağa verilmiştir.
|
|||
Etiketler: BEHİCE, BORAN, , |
|