-Şöylede diyebiliriz müthiş Kayserili bir deha Asadur Sarafyan...
-Kayserinin Muncunsun (Güneşli ) köyünde doğan Ermeni asıllı
Amerikalı mucittir. Amerika'da ki ismi Oscar Banker'dir. Osmanlı
İmparatorluğunda yaşanan Hamidiye olayları sırasında bir mağarada
başlayıp ABD' de noktalanan ilginç bir yaşam öyküsüdür. Dünyanın
dört bir yanına dağılmış Ermeni halkının bildik hikayelerinden birisidir.
-Asadur Sarafyan ailesi 19 yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı topraklarında
Muncunsun köyünde mazbut bir yaşam sürdürmektedirler. 1894-1896
yıllarında Sultan Abdülhamit'in başlattığı Ermenilere yönelik saldırılardan
dolayı büyük bir huzursuzluk baş göstermiştir ve Sarafyan ailesi çareyi
Hamidiye olaylarından dolayı kaçmakta bulmuşlardır. Köyünü terk eden
Sarafyan ailesi saklanmak için dağa çıkarak bir mağaraya sığınmışlardır.
Asadur'u annesi sığındıkları mağarada 31 Mayıs 1895'de dünyaya
getirmiştir. Asadur mağarada dünyaya geldiği için bir takım sıkıntılar
yaşamıştır. Bu güç koşullara rağmen aile hayatta kalmayı başarır ve
ortalık yatışınca tekrar köylerine geri dönmüşlerdir.
-Asadur Sarafyan çocukluk dönemini tamamlar ve Kayseri- Talas'ta
eğitimine başlamıştır. Asadur'un tak ablası olan Mari İzmir'de
yaşamaktadır. Asadur İzmir'e ablasının yanına yerleşmek istemektedir
ama ailesi buna karşı çıkmaktadır, fakat bir süre sonra Asadur ailesini
ikna eder ve ablası Mari'nin yanına taşınarak eğitimine burada devam
etmiştir. Burada da rahat durmayan Asadur İzmir'e yerleştikten bir
süre sonra Amerika'ya gitme arzusu baş göstermiştir. Nihayetinde ablası
Mari sayesinde , Asadur 1914'de hayallerinin ülkesi Amerika'ya ulaşmayı
başarır. Amerika'da New York şehrinin Brooklyn semtinde bir süre kaldıktan
sonra Chicago'ya yerleşmiştir. Bu arada Anadolu'da 1915 olayları patlak verir.
Asadur ve Öğretmen olan ablası Mari dışında ailesinden hiç kimse bu büyük
trajediden sağ kurtulamamışlardır.
-Asadur Sarafyan Amerika'ya yerleşmesinin ardından, bir yandan da dil
eğitimi görmektedir, diğer yandan da çeşitli işlerde çalışmaktadır. Ardından
deneme amacıyla kendisiyle bağlantıya geçen (Mitchell Motor Company)
dan bir yetkili Asadur'un yeteneğini etkili bulur ve takdir eder .Asadur u
çırak olarak işe alırlar. Asadur makine mühendisliğine büyük bir ilgi duymaktadır,
işe girmiş olduğu bu üretim tesisinde Asadur'a başlangıçta sadece çizim yaptırılır.
Ardından (Tool ve Machine Company) 'da işe başlayan çalışkan ve genç Asadur
burada o kadar başarılı olmuştur ki henüz 21 yaşındayken patronu fabrikanın
baş mühendislerini işten çıkarır. Asadur Sarafyan , fabrikanın başmühendisliğine
terfi ettirilmiştir. Artık bu alanda kendisini kanıtlamıştır. En önemli icatlarından
biri otomatik araba vitesidir, bu icadı oldukça ilgi görür ve (General Motor)
devreye girer ve otomatik vites ilk olarak otobüslerde kullanılmaya başlamıştır.
Asadur otomatik vites üzerindeki çalışmalarını yoğunlaştırır ve bu kez helikopter
vitesini keşfetmiştir. Araba vitesinden farklı olarak çalışan bu vites sistemi
(Berg Warner) dünyanın en tanınmış helikopter firması ( Igor Skorsky) için
uygulanmıştır. Asadur Amerika ordusu için gizli çalışmalar yapmış ve ordu için
M4-M6 taşıma araçlarının viteslerinin yanı sıra yine Amerikan ordusu için
yaptığı ancak gizli tutulan pek çok icada imza atmıştır.
-Asadur Sarafyan'ın 400'e yakın patenti bulunuyor. Bunlardan bazıları "Havalı
direksiyon, arabalarda kullanılan gaz pompası, araba jantlarını otomatik
kesen makine, arabanın kontağı kapatıldığında sönen far sistemi, kaymayı
önleyen hidrolik fren sistemi, bugün kullanılan tren yolu aletlerinin %70'ini
icat ettiği söylenmektedir.
-Asadur Sarafyan önemli buluşların mucidi olduğu halde hayatının sonuna
kadar orta halli bir yaşam sürmüştür. Asadur 2 Ocak 1979 tarihinde Ohio'da ki
evinde kanserden ölmüştür. Dünya onu Oscar Banker adlı bir Amerikalı olarak
tanıdı ve mütevazlığını da hayat boyu yitirmemiştir.
|