|
|||
 |
BİLİME ÇAĞRI: TOPLUMSAL YAŞAMI DOĞADA ARAMAK-16 | ||
| İbrahim GEDİK | |||
| gozlem_ajans@mynet.com | |||
Enerjinin Zıt İki Formu ve Bunların Birbiriyle Olan Etkileşimi Değerli okurlar, zıt iki enerji (kinetik-potansiyel) formunun etkileşimine önceki bölümden devam ediyoruz. Söz konusu iki enerji formunun etkileşimine daha yakından bakalım. Hatırlayalım, kinetik enerji formu iş yaparak değişim gerçekleştiren bir form olup, kütlesiz olduğundan kendisine herhangi bir dış kuvvet etki etmediği sürece “sonsuz hız”la devinir (Genel Görelilik Teorisine göre evrende üst hız sınırı ışık hızıdır); bu, onun “mutlak” ve “aşırı uç” olma durumudur. Potansiyel enerji formu ise kütleye sahip olduğundan kendisine herhangi bir dış kuvvet etki etmediği sürece bulunduğu durumu (duruyorsa durma hâlini, sabit hızla ve doğrusal olarak deviniyorsa sabit hızını ve doğrusal hareketini) “sonsuza” kadar korur; bu da onun “mutlak” ve “aşırı uç” olma durumunu oluşturur. Şekil 1’de görüldüğü gibi, kinetik enerji formu sabit/değişmez olan potansiyel enerji formuna/kütleye F gibi bir kuvvet uyguladığında, onu harekete geçirir ve hızlandırır yani ivmelendirir; potansiyel enerji formu da “etki=tepki” yasası gereği (Newton’ın 3. Yasası) kendisinin durumunu ve hızını değiştiren bu kuvvete direnç (D) gösterir. Ancak potansiyel enerji formu/kütle yine de kinetik enerji formuna yenik düşer ve bulunduğu durumu koruyamayarak değişime boyun eğer. Böylece, kinetik enerji, potansiyel enerjinin aşırı ucunu yani sonsuza kadar “sabit olma/değişmeme” eğilimini ya da mutlak değişmezliğini törpülemiş ve yok etmiş olur. Kütle yani potansiyel enerji ne kadar büyük ve ona etki eden kuvvet (F) ve dolayısıyla kinetik enerji de ne kadar küçük olursa olsun, bu sonuç değişmezdir. Bu olguyu Arşimet (M.Ö. 287-212) veciz bir şekilde şöyle dile getirmiştir: “Bana bir dayanak noktası verin, Dünya’yı yerinden oynatayım.”. Arşimet’in enerji gücü, uzayda bir dayanak noktası olduğunda Dünya’yı yerinden oynatabilecektir (palanga/makara sistemi veya kaldıraç/kriko kullanılarak küçük kuvvetle büyük yüklerin kaldırılması). Buna karşın, kütle de (potansiyel enerji formu), direnç göstererek kinetik enerji formunun değişimi sonsuz hızla gerçekleştirmesine engel olur ve onun aşırı ucunu törpüler. Doğanın/evrenin bu en temel işleyişinden çıkan sonuç şu: Birbirinin zıttı (beyaz ve siyah) olan iki enerji formu birbirini denetleyerek birbirinin aşırı uçlarını ya da aşırı eğilimlerini yok etmekte (kinetik enerji beyazdan açık griye, potansiyel enerji/kütle de siyahtan koyu griye dönüşür) ve böylece değişimin belli sınırlar/değerler (gri alan) içinde gerçekleşmesini sağlamış olmaktadırlar (bkz şekildeki diyalektik yelpaze). AYNI KONUYA DEVAM EDİLECEK
|
|||
| Etiketler: BİLİME, ÇAĞRI:, TOPLUMSAL, YAŞAMI, DOĞADA, ARAMAK-16, | |||
|
21-11-2024
Büyükyoncalı Spor Kulübü’nden Galatasaray Altyapısına Futbolcu Transferi
Güncelleme: 22.11.2024
Güncelleme: 21.11.2024
Nöbetçi eczanlerle ilgili detaylı bilgi için lütfen tıklayın.
Bu modül kullanıcı tarafından yönetilir, ister kod girilir ister iframe ile içerik çekilir. Toplamda kullanıcı 5 modül ekleme hakkına sahiptir, bu modül dahil tüm sağdaki modüller manuel olarak sıralanabilir.
Anasayfa