|
|||
BİLİME ÇAĞRI: TOPLUMSAL YAŞAMI DOĞADA ARAMAK-14 | |||
İbrahim GEDİK | |||
gozlem_ajans@mynet.com | |||
Enerjinin Zıt İki Formu ve Bunların Birbiriyle Olan Etkileşimi Değerli okurlar, zıt iki enerji (kinetik-potansiyel) formuna önceki bölümden devam ediyoruz. Şekil 1’de bu iki enerji formunun nesnelerden arındırılarak idealize edilmiş hâli görülmektedir. Şekilde de (solda) görüldüğü gibi, doğrusal olarak devinen kinetik enerji formu (siyah ok), havada giden bir merminin enerjisidir ve bir kuvvet etkisine (F) sahiptir; bundan dolayı bir engele çarptığında (burada iş yapar) seker ve hem hareket doğrultusunu, hem de gidiş yönünü değiştirir. Bu enerji formunu, bir silâhtan peş-peşe çıkan mermiler gibi aynı hat üzerinde ve aynı yönde giden/hareket eden gaz moleküllerinin (ok üzerindeki beyaz noktalar) kinetik enerjilerinin toplamı olarak da düşünebiliriz. Şekil 1’de sağda görülen potansiyel enerji formu da, kinetik enerji formunun bir eksen ya da nokta etrafında döndürülmesiyle elde edilmiştir. Bunu, şişirilmiş balon içindeki gaz moleküllerinin düzensiz/rastgele olan hareketlerinin düzenli hâle gelmiş şekli gibi düşünebiliriz. Gaz moleküllerinin birçok düzlemde birbirinin peşi-sıra giderek balonun iç cidarlarına/duvarlarına çarpıp sekmesiyle dairesel harekette bulunmaları olasılık dâhilindedir; ancak bu bir mucize olur. Dolayısıyla şekildeki potansiyel enerji formu, balonda depolanmış/hapsolmuş gaz moleküllerinin kinetik enerjilerinin basitleştirilmiş ve idealize edilmiş hâlinden başka bir şey değildir. Bu idealize edilmiş durum, işin özünü değiştirmez; yani moleküllerin rastgele hareketleriyle balonda gerçekleştirdikleri ne ise (balonu germek), düzenli hareketleriyle gerçekleştirecekleri de odur. Şekilde de görüldüğü üzere, kinetik enerji formu doğrusal/çizgisel olarak hareket edip yer değiştirirken (bunu bir buz patencisinin pistin bir noktasından diğer bir noktasına gidişine benzetebiliriz), potansiyel enerji formu da bulunduğu yerde sabitlenmiş gibi dönüp-durur (bunu da buz patencisinin pistin bir yerinde durup kendi –ekseni- etrafında dönmesine benzetebiliriz). Önceki bölümde kütlenin de, potansiyel enerjinin de kaynağının tıpkı balon içinde hapsolmuş gaz moleküllerinde olduğu gibi depolanmış/hapsolmuş kinetik enerji olduğunu ortaya koymuş, “hapsolmuş kinetik enerji-potansiyel enerji-kütle” ilişkisinden yola çıkarak da kütlenin aynı zamanda potansiyel enerji olduğu sonucuna varmıştık. Gelecek bölümde ve daha sonraki bölümlerde bu iki enerji formunun etkileşimini ve bu etkileşimin toplumsal yaşama örnek olacak davranışını göreceğiz. AYNI KONUYA DEVAM EDİLECEK
|
|||
Etiketler: BİLİME, ÇAĞRI:, TOPLUMSAL, YAŞAMI, DOĞADA, ARAMAK-14, |
|
Bu modül kullanıcı tarafından yönetilir, ister kod girilir ister iframe ile içerik çekilir. Toplamda kullanıcı 5 modül ekleme hakkına sahiptir, bu modül dahil tüm sağdaki modüller manuel olarak sıralanabilir.