İstanbul için hazırlanan e-scooter yönergesi, İBB UKOME toplantısında oybirliği ile kabul edildi. Ayrıca, 1 Haziran'dan itibaren Avrupa ile Asya arası çift yönlü transit yük taşımacılığı yapan ve Kuzey Marmara Otoyolu'nu kullanan araçların,   giriş çıkış güzergah noktaları düzenlendi. Toplantı sonrası konuşan İBB Genel Sekreter Yardımcısı Orhan Demir, daha önce scooterların kullanıma ilişkin hiçbir yasal düzenleme olmadığının altını çizerek, “Ulaştırma Bakanlığı yeni bir scooter yönetmeliği hazırladı. 

Burada geçen yönerge de aslında İstanbul’da scooterın ne şekilde, nerelerde kullanılacağı veya kullanılamayacağı, hızları, nerelere park edileceği belirlendi” dedi.

İBB Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) toplantısı, 1453 Çırpıcı Sosyal Tesisleri’nde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreteri Can Akın Çağlar başkanlığında toplandı. Daha önce birkaç kere UKOME gündemine alınmasına rağmen bakanlığın yönetmelik çıkarmadığı için alt komisyona iletilen scooter yönergesi, bugün de UKOME gündemine alındı.

KARAR OYBİRLİĞİ İLE ALINDI
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 14 Nisan 2021’de Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren elektrikli scooter yönetmeliği sonrasında İstanbul için hazırlanan e-scooter yönergesi, İBB UKOME toplantısında oybirliği ile kabul edildi. Toplantıdan sonra basın mensuplarına açıklamalarda bulunan İBB Genel Sekreter Yardımcısı Orhan Demir, daha önce scooterların kullanıma ilişkin hiçbir yasal düzenleme olmadığını söyledi. Ulaştırma Bakanlığı’nın yeni bir scooter yönetmeliği hazırladığını belirten Demir, “Bu yönetmenlik ilerde kullanılacak scooterların sayılarını belirlemek, kaç tane şirketin scooter işletebileceği, bunların ilçelere nasıl dağılacağı şeklinde ana esaslar yönetmelikte vardı. Fakat İstanbul’a özel yönerge, İstanbul’un hangi bölgelerinde kullanılabileceği, sayısının ne olacağı UKOME kararına bağlanmıştı. Burada geçen yönerge de aslında İstanbul’da scooterın ne şekilde, nerelerde kullanılacağı veya kullanılamayacağı belirlendi. Hızları belirlendi. Nerelere park edileceği belirlendi” dedi. 

“EN ÖNEMLİ KISMI DENETLEYİCİ KURULUŞU BELLİ OLMASI”
Yönergenin en önemli kısmının parkla ilgili düzenleme olduğunu belirten Demir, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Vatandaşımız yürürken kaldırımlarda gelişigüzel bırakılan scooterların yaya trafiğini, engellilerin, bebek arabalı insanların yaya yürüme engellerinin ortadan kalkacağını düşünüyorum. Park edecekleri yerler belirlenecek. Sadece orada park edecekler. Kimlerin ne şekilde kullanabileceği belirlenecek. En önemlisi ise sayıları belirlenecek. Kısıtlanabilecek Nerden kiralandığını, nereye bırakıldığını, nerelerde kullanıldığını   hem bakanlık hem de İBB görebilecek. En önemli kısmı denetleyici kuruluşu belli olması.”

“İSTANBUL’DA 75 BİN CİVARINDA SCOOTER OLACAK”
Bir gazetecinin, İstanbul’daki scooter sayısını sorması üzerine de Demir, “Kimse bilmiyor, 30 bin civarında olduğunun tahmin ediliyor. Dünya örneklerinde sayılar nüfusa göre belirleniyor. Bakanlığın çıkardığı yönetmelikte; şehirde yaşayan her 200 kişiye bir scooter oranı çıkmıştı. Biz de aynı oranı benimsedik. İstanbul’da 75 bin civarında scooter olacak. Scooter işletmek isteyen her bir şirkete bu sayısının en fazla 5’te biri verilecek. Başvuruları alırken de şartlar var. Herkes istediği gibi scooter işletemeyecek” yanıtını verdi.

İZİN SÜRESİ, 2 YIL OLACAK
Yeni yönergeye göre, yetki belgesi sahipleri, paylaşımlı e-scooter izni almak için 15 Haziran-15 Temmuz tarihleri arasında İBB Ulaşım Daire Başkanlığı’na başvuracak.  Firmalar, her bir scooter için durak yerlerini ve konumlarını belirtir krokiler sunulacak. Paylaşımlı e-scooter izin süresi, 2 yıl olacak.

PARK YASAĞI NOKTALARI BELİRLENDİ
E-scooterlara, bazı noktalar için park yasağı getirildi. Bu noktalar arasında; Cumhurbaşkanlığı binaları, askeri alanlar, emniyet birimleri, gümrük binaları, konsolosluklar, itfaiye alanları, sağlık kurumları, saray ve kasırlar, tarihi surlar ve kapılar yer alıyor. 

ÜCRET TARİFESİ BELLİ OLDU
E-scooter paylaşım sistemi başlangıç ücreti 2 tam elektronik bilet ve dakika başı kullanım ücretleri 1 tam elektronik bileti geçemeyecek. Açılış ücreti 1 tam elektronik biletin 1/3 ünden, dakika başı kullanım ücreti ise 1 tam elektronik biletinden 1/6’sından düşük olamayacak. Bakanlık, paylaşımlı e-scooter kullanım ücreti ile ilgili taban ve/veya tavan ücret tarifesi uygulaması getirebilir.

HIZ SINIRI VAR, REKLAM YASAK
Yönergeye göre; elektrikli scooterın azami hızı 25 km/saat olacak. Sürüş güvenliğinin sağlanması için ayak basılan kısmı kaymaz özelliğe sahip kauçuk veya benzer dayanıklı malzemeden yapılacak. Ön ve arka yan kısımlarında reflektif uyarıcı alanlar-şeritler olacak. Her elektrikli scooterın üzerinde; ön, yan ve arka kısmında minimum yüksekliği 3,5 cm olan, harf ve rakamlardan oluşan, beyaz zemin üzerine siyah renkte, o araca özgün ayırt edici bir kod olacak.  Yetki belgesi sahiplerinin alacağı kod yapısı paylaşımlı e-scooter izni alınması sonrasında, İBB Ulaşım Daire Başkanlığı tarafından belirlenecek. Scooterlarda reklam unsuru bulunmayacak.  

KUZEY MARMARA OTOYOLU İÇİN GÜZERGAHLAR BELİRLENDİ
UKOME’de görüşülen konulardan biri de Kuzey Marmara Otoyolu'nu kullanacak ağır tonajlı araçların güzergahı belirlenmesi oldu. Oy birliği ile alınan karara göre, Tekirdağ istikametinden gelerek İstanbul'u transit geçip Kocaeli istikametine devam edecek ağır tonajlı yük araçları; Kınalı gişelerini kullanacak ve Kuzey Marmara Otoyolu'na girecek. Kocaeli istikametinde ise en erken Mecidiye gişelerinden çıkış yapacak. Kocaeli istikametinden gelip, İstanbul'u transit geçerek Tekirdağ istikametine seyredecek ağır tonajlı yük araçları en geç Mecidiye gişelerini kullanarak Kuzey Marmara Otoyolu'na girecek ve Tekirdağ istikametinde ise en erken Kınalı gişelerinden çıkış yapacak. Taşımanın başlangıç veya bitiş noktası İstanbul sınırları içerisinde ise araçlar Kuzey Marmara Otoyolu'na bağlanan en yakın gişelerden giriş veya çıkış yapacak.

ŞEHİR İÇİ İÇİN BELGE İBRAZI ZORUNLU
Diğer yandan, İstanbul şehir içini kullanmak zorunda kalacak ağır tonajlı yük araçları ise güzergah izin belgesi, irsaliye, gümrük evrakları gibi belgelerini denetim ekiplerine ibraz etmeleri gerekecek.

ELEKTRİKLİ ARAÇLARIN KULLANIM SÜRESİ UZATILDI
UKOME gündemine gelen diğer bir konu da Adalar'da toplu ulaşımda kullanılan elektrikli araçların kullanım süresi 31 Aralık 2021'e kadar uzatılması oldu. Bu karar da diğer görüşülen tüm kararlar gibi oybirliği ile alındı.