Moved Permanently

Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer TBMM Başkanlığına, gıda dışı malzemelerdeki fiyat artışının gıda fiyatlarına etkisi konusunda Anayasa’nın 98. ve İçtüzüğün 104. ve 105. Maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılması için teklif verdi.

Milletvekili Gürer’in teklifi şöyle:

Ülkemizde ekonomik buhran ile gıda fiyatlarında yaşanan ciddi artışlar sürmektedir. Farklı gerekçeler ile üreticiden son satıcıya kadar katlanarak artan fiyatlarla üretici alım yapmakta zorlanmaktadır. Pandemi sürecinde gelir kaybı yaşayan yurttaş bütçesine göre yaşam planladığında özellikle gıdada ciddi daralmaya gitmiştir.

Gıda fiyatlarındaki artışın birden çok nedeni vardır. Birden çok el değişimi ile rafa erişen, ürünün konulduğu ambalaj, etiket, teneke kutudan cam kavonaza kadar olan ürünlerin çoğunun kendisi ya da hammaddesinin ithal ediliyor olmasının da fiyatlara yansıdığı bir gerçektir.

İthalat nedeniyle özellikle Pandemi döneminde fiyatlar ürüne göre yüzde 45 ile yüzde 100 oranında artmıştır. Bazılarında döviz bazında yüzde 100 artış gözlenmekte, bu fiyat artışının faturasını da tüketici ödemektedir.

Gıda dışı malzemelerdeki fiyat artışının gıda fiyatlarına etkisine yönelik yapılan araştırmalara göre, satın alınan ambalajlı gıdalarda sadece içindeki ürüne değil ambalajına, etiketine, içine konulan katkı maddelerine de bir ödeme yapılmakta, hatta ödenen paranın bazen sadece yarısı ürüne gitmektedir.

Yardımcı malzemeler olarak kabul edilen ambalaj, etiket ve diğer ürünlerin fiyatı pandemi sürecinde neredeyse yüzde 100’e varan oranda artmıştır. Bu dönemde ambalajlı ürünlere olan talebin artması, döviz kurundaki artış, navlun ve benzeri hizmetlerdeki fiyat artışı maliyetleri ve dolayısıyla ürün fiyatlarını ciddi oranda yükseltmiştir.

Sadece konserve sektörüne bakıldığında bile, dayanıklı gıda ürünlerinin maliyetinin yüzde 35 ile yüzde 60’ını ambalaj, etiket ve koruyucu madde oluşturmaktadır.

Ambalaj malzemeleri denildiğinde; konserve teneke, teneke kapak, cam, plastik ambalaj, plastik kapak, etiket, koli, bant, palet, yapıştırıcı, kapak bandı ve benzeri çok çeşitli ürünler kullanılmakta ve bu ürünlerin neredeyse hepsi hammadde ya da bitmiş olarak ithal edilmektedir.

Konserve teneke için teneke plaka, cam için kum ithalatı yapılmaktadır. Plastik ambalaj için ise Petkim dışında üretici yok sayılır, onun da hammaddesi petrol ve dolar ile fiyatlandırılmaktadır. Ayrıca etiket kağıdı, koli/karton kutu kağıdı da ithal edilmektedir.

Pandemi ile birlikte bunların döviz bazlı fiyatlarında yüzde 20, yüzde 30 artış olmuştur. Ayrıca sadece fiyat artışı değil, gıda sektörü bu malzemelerin tedarikinde de ithalata bağımlılık nedeniyle ciddi sıkıntılar yaşamaktadır.

Sorunun ivedilikle ve sürdürülebilir çözümü açısından bu yardımcı malzemelerin yerli alternatiflerinin talebe yetecek seviyede olması gerekmektedir.

Türkiye’nin ihracatta rekabet gücü azalmakta, gıda imalatçısı, sanayicisi maliyetleri düşürmek için daha ucuza ürün almak için çiftçiyi mağdur etmektedir.  İthal yardımcı malzemelerde fiyatı düşürmeye gücü yetmeyen imalatçı, içerdeki hammadde maliyetini düşürmeye çalışmakta, bunun da faturası üreticiye çıkmaktadır.

Türkiye’nin tarımda, gıdada zengin potansiyelini değerlendirmek için buna uygun altyapıyı, gıda ambalajı, yan malzemelerle ilgili yerli sanayide de atılım yapması gerekmektedir. Bu nedenle konunun detaylı olarak araştırılıp, üreteni, işleyeni ve tüketeni rahatlatacak, sorunu kapsamlı ele alıp maliyetleri de irdeleyerek çözüm bulunması ve önlemler alınması için Meclis araştırması ile süreç değerlendirilmelidir.