Siyasette fırıldaklar hep olmuştur... Hele siyasetçilerin gözleri ise hep fırıldak gibi dönüp durmuştur. Hangi parti büyümüş ise, hangi parti iktidar olmuşsa veya değişik yapılara göre esen rüzgara göre fırıldak gibi dönen münafıklar, ikizyüzlüler her kesimde vardır dünya var olduğundan beri. Fırıldak siyasetçi insanın gözün içine baka baka yalan söylemesi gibi.

Hepimiz gözler ve iletişimdeki önemiyle ilgili iyi kötü bilgiye sahibizdir. ‘‘Gözümün içine baka baka yalan söyledi’’ gibi sözler geçmiş tecrübelerin dile getirilmesidir. Hatta siyaset veya aşırı alkol tüketimi söz konusu olunca göz bebeklerinin büyüdüğünü de çoğumuz duymuşuzdur.

Ülkemizdeki siyasette bir nevi uyuşturucu gibidir. Gözüpek olmak, gözlemek, göz gezdirmek, gözlerini dikmek, dört gözle beklemek, gözünü sevmek, göze almak, gözlerini alamamak, gözleri parlamak, gözü aydın olmak, gözünü karartmak, gözden kaybolmak, gözlerine inanamamak, dünyaya pembe gözlüklerle bakmak… Tüm bu deyimler gözlerin nelere kadir olduğunu anlatmaya çalışır…

Peki, gözler gerçekten bu kadar çok şey anlatır mı?
Heyecanlandığımızda gözbebeklerimizin dört kat daha büyüdüğü bilimadamları tarafından doğrulanmaktadır. Sinirli veya negatif bir modda ise gözbebeklerimiz küçülür. Ancak; gözlerimizle ilgili bilmemiz gereken en önemli şey bu değildir.

Gözlerimizin en çarpıcı yanı gözbebeklerimizin bağımsız olarak çalışmasıdır. Vücudumuzun en önemli ‘odak’ noktası olan gözlerimiz, insanlık tarihinin en güçlü iletişim organıdır.

Örneğin hoşlandığı erkeğin yanında duran bir kadının gözbebekleri istese de istemese de otomatik olarak büyür. Erkek de bunu bilinçli olarak görse de görmese de biliçsiz olarak algılar. Belki de bu nedenle, gözbebeklerimize uygun ortamı sunmak için, romantik buluşmalar hep mum ışığında yapılır…

Yapılan araştırmalar, yetişkinler etraftayken, bebek ve çocukların gözbebeklerinin ilgi çekmek için daha da büyüdüğünü göstermektedir.

Profesyonel poker oyuncuları üzerinde yapılan deneyler, güneş gözlüğü ile oynayan bir oyuncuya karşı, diğerlerinin kazanma oranının çok daha düşük olduğunu göstermiştir. İyi bir eli olan oyuncu, istediği kadar ifadesiz dursun veya eli kötüymüş numarası yapsın, gözbebekleri heyecandan büyür. Karşı oyuncu bunu biliçli veya biliçsiz bir şekilde algılar ve de ona göre bir sonraki hamleye karar verir. Deneyde eğer rakip, güneş gözlüğü takıyorsa, bu küçük avantaj büyük yenilgilere yol açmaktadır.

Bilim adamları, beyne giden mesajların %87’sinin gözler, %9’unun kulaklar ve de %4’ünün diğer duyu organları tarafından iletildiğini söylemektedir.

Peki vücut dilini kullanmayı iyi öğrenirsek, yalan söylediğimizi örtbas edebilir miyiz? Vücut dili Uzmanı Allan Pease’e göre bu sorunun cevabı: ‘‘Hayır’’dır. Ne yaparsak yapalım makro-jestlerimiz bizi ele vericektir.

Örneğin, avuç içleri açık konuşmanın dürüstlük jesti olduğunu bilen biri, bu jesti yalan söylerken kullansa bile, yüzünde belirecek olan ufak bir gülümseme, gözbebeklerinin küçülmesi veya tek kaşının hafifçe havaya kalkması yalan söylediğini ele verir.

Gülümsemenizi veya kaşlarımızı kontrol etsek bile, bağımsız çalışan gözbebeklerimiz asla yalan söylemez!

Politikacılar, genelde vücut dilini en iyi manupule edebilenlerdendir. Yapılan anketler, vücut dilini söylediği sözlere en iyi uydurabilen siyasetçilerin, halk tarafından ‘karizmatik’ olarak adlandırıldığını göstermektedir.

Bilim adamları, kadınların sözlü olmayan sinyalleri erkeklerden daha iyi algıladıklarına da değinmektedirler. Bunun nedeni olarak kadınların, bebeklerle ilk yıllarda sözsüz iletişim kurma zorunluluğunu gösteriyorlar.

Peki birisinin yalan söylediğini anlayabilir miyiz? Evet! Yalan söylenirken biliçsiz olarak yapılan birçok klasik mimik vardır. İlginç olan nokta bu mimiklerin yaşa göre değişmesine rağmen kültüre göre fazla farklılık göstermemesidir. Yalan söyleyen kişi genellikle burun ya da göz çevresini birkaç kez kaşır ki bu normal bir kaşımaya göre çok daha hafif bir dokunuştan ibarettir. Ağzını sahte bir öksürükle kapatabilir.

Dudaklarına veya ağız çevresine dokunma ihtiyacı duyar. Yalan söyleyen kişi, yalan söylediği kişiyle daha az göz göze gelmeye çalışır. Genellikle konuşma süresinin sadece üçte biri kadar göz kontağı kurar. Erkekler, yalan söylerken yere doğru bakarken, kadınlar tavana doğru gözlerini kaydırırlar.

Tüm bunlar zaten bizim bilip de bilmediğimiz şeyler arasındadır. Beynimiz tüm bu makro ve mikro-jestleri biz anlamadan algılar ve değerlendirmeye alır. Bazen deriz ya ‘‘bu işin içinde bir iş var ama ne henüz bilmiyorum’’, ‘‘o çocuğu tanımam ama gözüm pek tutmadı’’ ve de sonradan haklı çıkarız. İşte bunun nedeni gözlerin yalan söylememesi ve de söylenen yalanı kaçırmamasıdır. Yani bizim siyasetçilerin de insanın gözün içine baka baka yalan söylemeleri.