Moved Permanently

Lider ya da önder, mensup olduğu halkın toplumuna yarar sağlayan değişimi yönetmek için, sorumluluğu; sezgi, zekâ ve bilgiye dayalı karar ve uygulamalarla taşıyan kişiye denir. Lider; elindeki gücü kullanabilme kapasitesine bağlı olarak, çevresini etkileyen kişidir.

Gerektiğinde aldığı zor kararların ve sonuçlarının ardında durmasını bilir.
Lider, insanın başkalarından aldığı bilgilerle bilgili olabildiğini, ancak sadece kendi aklı ile akıllı olabildiğini bilir. Bu nedenle çevresine danışır ancak son kararı hep kendisi verir, şüphesiz tüm sorumluluğu alarak...
Günümüz toplumunda liderlik özellikleri ve yöneticilik yetkinlikleri kurumlarda olmazsa olmaz şartlardan biridir.
Araştırmacı Yazar Temel Aksoy'un "Lider olunur mu, doğulur mu?" makalesini siz değerli okuyucularımla paylaşmak istiyorum…

Herkes lider olabilir mi yoksa liderlik bazı insanlara has bir özellik midir?
Bir insanın lider olabilmesi için bazı özelliklere sahip olması gerekiyor: yaratıcı bir zeka, parlak bir vizyon ve kendi fikirlerini ifade edebilme yeteneği. Bunlar, liderin insanları kendi etrafında toplama ve onları harekete geçirmesi için olmazsa olmaz özellikler. 

Her liderde zeka, vizyon ve iletişim kabiliyeti olmalıdır. Ama bu özellikler çok farklı profildeki insanlarda olabilir. Dolayısıyla tek bir lider tipi, tek bir liderlik stili yoktur.

Karizmatik liderler de vardır, katılımcı liderler de. Narsis liderler olduğu gibi otoriter liderler de vardır.

Fakat bütün liderlerin ortak özelliği yarattıkları etkidir. Liderlik sonuç almak “etkili olmak” demektir.
Her lider, liderlik ettiği topluluğu bir hedefe taşıma sorumluluğunu üstlenmiş olan kişidir. Liderler hayatımızın her alanında vardır. Her ülkenin, her kurumun, her şirketin, her ailenin, her grubun lidere ihtiyacı vardır.
Liderliğin eksik olduğu hiçbir girişim başarılı olamaz. Liderliğin zafiyete uğradığı ortamlar kısa sürede kaynakların israf edildiği ve insanların mutsuz olduğu ortamlara dönüşür.
Seth Godin“Liderler sisteme karşı çıkanlardır. Statükoya meydan okuyup hareket eden onlardır.” der. Bir yönetici kendisini o göreve getirenlerin koydukları hedefleri gerçekleştirmeye çalışırken lider, kendi hedeflerini kendi koyan, gücünü kendinden ve içinde bulunduğu gruptan alan insandır.

Lider yetkiye değil, etkiye sahiptir. Bir insanın liderlik yapması için illa ki resmi yetkilerle donatılması gerekmez. Hiçbir resmi yetkisi olmadığı halde, kitleleri peşinden sürükleyebilen liderler vardır. Atatürk de Gandi de yetkileri değil, etkileriyle liderlik yapmışlardır. 

Liderlik, “hükmetmek” değildir. Aksine bir liderin hükmederek değil, “etkileyerek”  liderlik etmesi gerekir.

Liderliğin özünde kişilik bütünlüğü vardır. Lider, insanların zafiyetlerini bilen ama gücünü zafiyetlerden değil insanların içindeki ”iyi tarafları” ortaya çıkarma  becerisinden alan kişidir. Lideri diğerlerinden ayıran, onun insanların yeteneklerini keşfetme ve geliştirme becerisidir.

Bir liderin otoritesi makamdan kaynaklanmaz. Onun otoritesi, ona duyduğumuz saygıdan; kişiliğine duyduğumuz güvenden ve onun yönetimini gönüllü kabul etmemizden kaynaklanır. Liderliğin meşruiyetinin temelinde bu “gönüllü kabul” vardır.

Aralarında Kennedy ve Reagan’ın da bulunduğu dört Amerikan başkanına danışmanlık yapmış Warren Bennis, “Yöneticiler ‘işleri doğru’ yaparlar; liderler ise ‘doğru işleri’ yaparlar.“ der.

Doğuştan gelen kimi özellikler bir insanın liderlik yapmasını kolaylaştırabilir. Fakat sadece doğuştan gelen özellikler liderlik için yeterli değildir. Yapılan araştırmalar, liderliğin %30 genetik, %70 sonradan kazanılan özelliklerle edinildiğini gösteriyor.

 Daniel Goleman lideri lider yapan özellikler arasında duygusal zekânın önemine işaret eder. Duygusal zekası yüksek insanların bazı önemli özellikleri vardır:

1- Duygusal zekaya sahip insanlar farkındalığı yüksek, kendini iyi çözümlemiş, kendi ruh hallerini, duygularını ve bunların başkaları üzerindeki etkisini bilen insanlardır.

2- Karar almadan önce herkesi dinleyen, derinlemesine düşünen, güven veren,  kriz ortamlarında sağduyusunu koruyan insanlardır.

3- İnsanlarda paradan ya da statüden daha değerli amaçlar uğruna çalışma tutkusu yaratabilen, onlara ilham veren onları harekete geçiren insanlardır.

4-Kültürel farklılıklara duyarlı, insanları anlama yeteneği gelişmiş, insanlarla duygusal bağ kurabilen, onların içindeki yetenekleri ortaya çıkarmada yetkin insanlardır.

5-Sosyal becerileri gelişkin, ilişki kurma ve geliştirme konusunda usta, ekip kurma ve birlikte yaratma kabiliyeti olan insanlardır.Bazılarımızda liderlik özellikleri daha doğuştan var. Onlar liderlik konusunda bizden daha şanslılar. Her insanın konuşması, ses tonu, boyu, vücut dili, iletişim becerisi birbirinden farklı. Bazılarımızda empati yeteneği daha fazla, bazılarında daha az. Bu yetenekler herkese doğuştan eşit olarak verilmemiş. Beğensek de beğenmesek de durum bu. Fakat bu eşitsizliğe karşın hepimizde, eksik olduğumuz alanları geliştirmemize yetecek kadar akıl ve irade var. Yeter ki kendimizi geliştirmeye niyet edip bunu hayata geçirelim. Araştırmaların da kanıtladığı gibi, liderlik gerçekten her insanın kendini geliştirebileceği bir alan. Her insan emek ve çabayla kendisine “verileni” geliştirebilecek potansiyele sahip. Ben hayatın bize sunduğu bu ilerleme ve olgunlaşma imkanını çok değerli buluyorum. Bu imkanı hepimizin son noktasına kadar kullanması gerektiğine inanıyorum.