Gerçek anlamda güzel ahlâk nasıl olmalı? Bu konuda yaptığım bir araştırmayı, Peygamberimiz (sav)'den ve büyüklerimizden derlediğim güzel sözleri sizlerle paylaşmak istiyorum.
Güzel ahlâklı kimse edeplidir, hatası azdır, gıybet etmez, Allah için sever, emanete ve ahdine riayet eder.
Sevgi ve paylaşmak en yakınınızdan başlar. Sonra yayılarak devam eder. Kin, cimrilik, nefret kimsenin hoşlanacağı davranışlar değildir. Güzel ahlak genişlikte ve darlıkta insanlara karşı şefkatli olmak, iyi davranmaktır. Yapılan iyiliklerden karşılık beklememektir. Yaratanı düşünerek, yaratılanları hoş görmek, onların eziyetlerine sabretmektir.
Güzel ahlâk, büyük günahları suyun kirleri temizlemesi gibi temizler. Kötü ahlâk ise salih amelleri, sirkenin balı bozduğu gibi bozar. Kötü ahlâklı insan parçalanmış testiye benzer.
Ne yamanır, ne de eskisi gibi çamur olur. Kendisine yalan söylemeyen; eline, diline, beline hakim olan, zayıfa eziyet etmeyen, güçlüye boyun eğmeyen temiz insandır.Peki, güzel ahlak sahibi insanın özellikleri nelerdir? Güzel ahlak sahibi insanın
özelliklerinden bazıları şöyle:
1. Güvenilir bir insandır.
2. Üzerime düşen görevleri yapar
3. Verdiği sözde durur
4. Emanete ihanet etmez
5. Kötülüğe yaklaşmaz
6. Savurganlıktan kaçınır
7. Hiçbir konuda doğruluktan ayrılmaz
8. Kimsenin arkasından konuşmaz
9. Kıskançlıktan, yalan ve iftiradan kaçınır
10. Başkalarını hor görmez
11. Görgü kurallarına uyar
12.Öfkesini yenmesini bilir
Ahlak güncel anlamda, toplum içinde kişilerin uydukları davranış biçimleri ve kurallardır. Tarafsız ve genel bir ifadeyle iyi ve kötü arasındaki niyet, karar ve etkinlik farklılığıdır. İkinci anlam daha genel geçerdir. Halk arasında ahlak, doğru ve haklı olan zorunlu davranış biçimidir. Genel bir görüş olarak bakıldığında ise “üzerinde uzlaşılan bireyler arası kurallar” anlamındadır. Ahlakın felsefi olarak sorgulanmasında daha çok “etik” adı kullanılır.
Aristoteles ile gelişen “etik” daha çok genel yargılara varan sistemsel ahlak anlayışı olarak anlaşılır. Ahlak ise bireylerin doğru ve yanlış algısını betimlemek için kullanılmıştır.
Türkçede ikisine de ahlak karşılığı verilmiştir.
Ahlak terim olarak;
1. Belli bir dönemde belli insan topluluklarınca benimsenmiş olan bireylerin birbirleriyle ilişkilerini düzenleyen törel davranış kurallarının, yasalarının, ilkelerinin toplamı. Çeşitli toplumlarda ve çağlarda kapsamı ve içeriği değişen ahlaksal değerler alanı.
2. Bir kişi ya da bir insan öbeğince benimsenen eyleme kurallarının toplamı.
3. Ahlaksal olan şeylerle bağlantısı olan bir görüşler dizgesi (tek kişinin, bir ulusun, bir toplumun, bir çağın).
4. Felsefenin bir dalı olarak:
a. Ahlak üzerine kavramsal öğretiler.
b. İnsanların kişisel ve toplumsal yaşamdaki ahlaksal eylemlerine ilişkin sorunları inceleyen felsefe öğretileri.
Bazen iyilik ya da doğruluk sözcükleriyle eş anlamda kullanılır. Toplumun hoş gördüğü davranış biçimleridir. Ahlaki olan “insanların karşı çıkmadığı”dır denebilir. Ahlaksızlık ise bunun tam tersidir. Olay anındaki varsayımlara aksi davranıştır. Genellikle felsefe, din, toplumun birleştiği bir önerme vardır. “Altın kural” adıyla bilinen bir ilke “ahlaki davranış”ın özünü sergiler.
Ahlak, çocuk gelişimi ve toplumbilimin özellikle ilgilendiği bir konudur.
