Demokrat olmak zor. Öyle bir çırpıda öğrenilmez. Emek verilmesi gerekir. Hem demokratlık yalnızca eğitimle ve öğrenilmeyle de sınırlı değildir. Mücadele etmek gerek ve bu mücadelenin sonunda yaşamaktır demokratlığı.
Yalancıya inanan sonunda, istemese de onunla benzeşir. Yani yalancı olur. Üstüne üstlük bir de köleleşir. Böylelerine diyorum ki, "akıl hocalarınızın iplerinden kurtulup özgür olun." Düşünen, fakat sizin gibi düşünmeyen; yaşayan, fakat sizin gibi yaşamayan diğerlerinin de "aynen sizin gibi" insanlar olduklarını fark edin ve onlara katlanmayı öğrenin.
Demokrat olmak zor. Hem kendi benliğinle, hem de çevrendeki bencil ve çıkarcı tiplerle mücadeleyi gerektirir. Akıl, mantık ve tutarlılık ister. Kendi hayat görüşünü sorgulamayan; yanar döner, iki yüzlü "münafık" kişilikler, "iddia etseler de" asla demokrat olamazlar. Ama ısrarla demokrat olduklarını söylerler.
Ahlakı, edebi, adabı ve erdemi önemsemeyen veya bunları ciddiye almayan kimseye demokrat denemez. Bunlar insanın değer, "yani dürüstlük" ölçüleridir. Demokrasi ise, insanların hukukunun korunduğu adil ve özgür bir ortam oluşturarak, onları huzurlu kılmayı hedefleyen rejimin adıdır. Dürüstlüğün olmadığı yerde adalet, adaletin olmadığı yerde de huzur yoktur. Huzurun yeşeremediği bir toplumda ise demokrasiden söz edilemez.
Demokrasi, yalancılık, hokkabazlık ve dediğim dedik rejimi değildir. Kendi dışındakilere, "mürteci, vatan haini, dinci, komünist, ikinci cumhuriyetçi, mandacı vs." diyerek çamur atma yönetimi de değildir. Andıçlamaların, akretide medya anlayışının, toplum mühendisliğinin, milleti; topla, tüfekle, mahkemeyle hizaya getirmenin demokrasilerde yeri yoktur.
Bütün bunların bizdeki varlığına bakarak, "bize özgü bir demokrasi" olduğuna inananlar, ağabeylerinin dolduruşuna gelenlerdir. Yalancıya inanan sonunda, istemese de onunla benzeşir. Yani yalancı olur. Üstüne üstlük bir de köleleşir. Böylelerine diyorum ki, "akıl hocalarınızın iplerinden kurtulup özgür olun." Düşünen, fakat sizin gibi düşünmeyen; yaşayan, fakat sizin gibi yaşamayan diğerlerinin de "aynen sizin gibi" insanlar olduklarını fark edin ve onlara katlanmayı öğrenin. Çünkü onlar size katlanıyorlar.
Dürüst ve demokrat bir insan sabırlı, fedakar, mütehammil ve tarafsız olmalıdır. Herkese aynı gözle bakmalıdır. Dünya görüşünden ötürü Ali'yi kollayıp, Veli'yi hedef tahtası yapmamalıdır.
Beğenmediği kıyafetleri, inanış ve yaşam biçimlerini kabullenmeyi; yanlışa yanlış, doğruya doğru demeyi öğrenmelidir. Kendini, durum ve tutumundan hoşlanmadığı kişilerin yerine koyup sınamalıdır. Bu dünyadaki en doğru fikrin, en doğru yaşam biçiminin, en doğru yargıların kendi görüşü olmadığını anlamalıdır.

Zira kıyamet, herkesin kendi fikrini en doğru kabul edip rakiplerine dayatmasından kopuyor. Yani gerilim, "ben kargadan başka kuş tanımam" diyenler yüzünden çıkıyor. Halbuki "kargadan başka kuş" vardır.
Demokrat insan farklı fikirler karşısında tarafsız kalmalı, kendini devletin gönüllü vasisi sayıp; aynı toprağı, aynı şehri, aynı mahalleyi, hatta aynı binayı paylaştığı insanların bir kısmını, yıkıcı ve bölücü gibi görmemelidir.
Demokrat kişi, insanların fikirlerine, yaşam biçimlerine saygı duymayı öğrenmeli, gerekiyorsa buna kendini zorlamalıdır. Öyle, "Türkiye laiktir laik kalacak... Türkiye türbana mezar olacak..." demekle demokrat olunmaz. Bu tavrın itici gücü olsa olsa, konu dışı bir "izm"dir. Yani "kömünizm" veya "faşizm" dir. Asla demokrasi veya sosyal demokrasi değildir.
Yazık ki, kurdukları her cümleyi, "cumhuriyet, demokrasi, hukuk, laiklik, insan hakkı" gibi hayati kavramlarla süsleyen bazılarının, hayatı yorumlayış biçimi bunlara tamamen zıttır. Kendileri dışında kalanları sınırlayıcı, hatta reddedicidir. Sergiledikleri despot ve buyurgan tavırlar, benimsediklerini iddia ettikleri değerlerle asla uyuşmamaktadır.
Bu kategorinin büyükleri milli bayramlardaki mesajlarında, toplumu ikiye ayırırlar ve bir kısmına veryansın ederler. Devletin nefesinin cumhuriyet düşmanlarının, gericilerin, örümcek kafalıların, şeriat özlemcilerinin ensesinde olduğunu, onlara hadlerinin bildirileceğini anlatırlar. Bu rejim düşmanlarının kim oldukları hakkında hiç bir zaman, somut bir tanımlama yapılamamıştır. Ancak millet bunu, "dine sıcak bakan herkes" biçiminde yorumlamaktadır.
Yasalar "nas" değildir. Toplumsal taleplere ve ihtiyaçlara göre değiştirilebilir. Meclis adı verilen kurum bunun için vardır. Demokrasilerde, değişmez ve değiştirilmesi teklif edilemez kanunlar olmaz.
Kısacası, çevremdeki bir çok demokratı, demokrasiyle sorunlu bireyler olarak görüyorum. Bunlar, "erkek/kadın" kendi dünya görüşlerini tartışmasız realite kabul ediyorlar. Bütün argümanlarını da bunun üzerine kuruyorlar.